Atopowe zapalenie skóry jest jedną z najczęstszych chorób alergicznych, która pojawia się po urodzeniu. Zdarza się, że jej objawy ustępują po kilku latach, często jednak choroba przechodzi w postać przewlekłą.

Główną przyczyną wystąpienia choroby jest nadreaktywny układ immunologiczny, który w wyniku zetknięcia z różnego rodzaju alergenami (pokarmowymi, środowiskowymi itp.) stymuluje produkcję przeciwciał odpornościowych, wywołując skórne objawy alergii. Punktem wyjścia jest więc fakt, iż wiele przewlekłych stanów zapalnych w organizmie, zarówno u dzieci jak i dorosłych, jest efektem nadwrażliwości na pokarmy oraz substancje dodane lub naturalnie zawarte w żywności. Odgrywają one pierwotną lub wtórną rolę w wywoływaniu oraz podtrzymywaniu procesu zapalnego.

Coraz częściej badania pokazują iż AZS nie jest do końca zaburzeniem alergicznym, ale również chorobą układu pokarmowego, dlatego dieta jest jednym z czynników wpływających na postęp lub remisję choroby, zaś  patologie układu trawiennego mogą mieć istotne znaczenie w przebiegu AZS. Atopowe zapalenie skóry powiązane jest ze stanem bariery jelitowej, której zwiększona przepuszczalność (tzw. zespół jelita przesiąkliwego) może przyczyniać się do przechodzenia niestrawionych cząstek pokarmowych przez rozluźnione połączenia ścisłe między komórkami nabłonka jelit do naczyń krwionośnych, gdzie – odbierane jako obce białka „intruzy” – stymulują powstanie przeciwciał i odpowiedź układu immunologicznego, manifestującą się między innymi nasileniem skórnych objawów alergii.

Każdy organizm reaguje indywidualnie, więc potrzebuje zindywidualizowanego podejścia. Niestety nie ma określonej diety dla chorych na AZS, ponieważ nie u wszystkich pacjentów te same pokarmy będą wywoływać odpowiedź immunologiczną. Podstawą jest eliminacja produktów które nam szkodzą, najczęściej pacjent albo sam dochodzi do tego co mu szkodzi albo musi wykonać szereg badań laboratoryjnych, które pozwolą na zidentyfikowanie alergii i nietolerancji pokarmowych. Ze względu na to, że AZS dotyczy często dzieci, dieta eliminacyjna powinna być stosowana w oparciu o wyniki badań na alergię IgE i IgG-zależną oraz prowadzona pod opieką lekarza lub dietetyka. Zaleca się stosowanie diety eliminacyjno-rotacyjnej, która polega na czasowym usunięciu składników pokarmowych, które w sposób nieprawidłowy stymulują reakcję ze strony układu immunologicznego oraz probiotykoterapii. Działania te mają za zadanie „wsparcie” bakterii jelitowych, które są niezbędne w walce z objawami choroby. Warto stosować tak zwaną celowaną probiotykoterapię na podstawie badania mikroflory jelitowej, która na celu ma uzupełnienie i wsparcie tych bakterii, których w organizmie dziecka brakuje.

Osoby o złych nawykach żywieniowych na pewno muszą je zmienić. Należy wykluczyć żywność wysoko przetworzoną, soki z kartonu, napoje gazowane, energetyzujące, konserwanty, barwniki, aromaty, czyli wszelkiego rodzaju produkty gotowe, paczkowane. Należy wykluczyć desery, cukier i słodycze, czekoladę. Ważny jest również sposób przyrządzania potraw, unikaj smażenia, grillowania, wędzenia. Należy zastąpić je potrawami gotowanymi lub duszonymi. Możemy wyróżnić produkty będące najsilniejszymi alergenami, które najczęściej nasilają objawy choroby są to m.in. gluten, nabiał, soja i jaja, orzechy i te składniki najczęściej są wykluczane, jest to jednak kwestia indywidualna i konieczna do skonsultowania z lekarzem czy dietetykiem. Podczas komponowania diety eliminacyjnej należy pamiętać, iż wykluczenie alergizujących pokarmów nie może odbywać się kosztem powstania w diecie niedoborów składników mineralnych i witamin Powinno się dążyć do maksymalnego urozmaicania diety zwyczajowej, aby dostarczyć organizmowi potrzebną ilość niezbędnych składników odżywczych, tak by nie musiał bronić się przed bombardowaniem go takim samym zestawem produktów dzień po dniu. Diety eliminacyjne można i powinno się komponować tak, aby był duży wybór i możliwa rotacja produktów

Wiele badań potwierdza skuteczne działanie probiotyków na obniżenie objawów AZS. Jeśli z diety musimy wykluczyć nabiał, którego przetwory fermentowane są źródłem probiotyków, musimy wspomóc się suplementacją. Badania wykazały, że podawanie dzieciom probiotyków w ciągu dwóch pierwszych lat życia, gdy kształtuje się ekosystem jelitowy, powoduje rozwój mechanizmów antyalergicznych. Szczególnie ważne są szczepy bakterii kwasu mlekowego (Lactobacillus casei ŁOCK 0908, Lactobacillus casei ŁOCK 0900 i  Lactobacillus paracasei ŁOCK 0919), Lactobacillus rhamnosus GG. Bakterie te mogą poprawiać szczelność bariery jelitowej, pobudzać wydzielanie śluzu, a także korzystnie wpływać na zachowanie równowagi mikrobiologicznej oraz immunologicznej w organizmie.

Pozytywny wpływ na zmniejszenie stanu zapalnego będą miały produkty o właściwościach przeciwzapalnych, na przykład kurkuma. Bardzo ważnym jest również dbałość o odpowiedni poziom witaminy A i beta-karotenu w diecie – składniki te odpowiadają za prawidłowy stan naskórka i stymulują jego regenerację. Produkty zasobne w wyżej wymienione związki to m.in. marchew, dynia, a także podroby. Pozytywne działanie na odbudowę bariery ochronnej naskórka będą miały również kwasy omega-3, zawarte na przykład oleju rzepakowym. Pomocny będzie również olej z czarnuszki, który działa przeciwzapalnie. Zioła takie jak czystek, pokrzywa, które mają działanie oczyszczające, przeciwzapalne i moczopędne. Znaczące są również witaminy z grupy B oraz magnez, które korzystnie wpływają na układ nerwowy. Zmiany zapalne często nasilają się pod wpływem stresu, dlatego odpowiednia praca układu nerwowego również jest istotna. Trudno powiedzieć jakie będzie najlepsze śniadanie czy obiad dla alergika z uwagi na różne produkty, które powodują alergię. Jedna z propozycji może być kasza jaglana z jabłkiem, imbirem i siemieniem lnianym na śniadanie. Na obiad wybierz zupę na wywarze jarzynowym z dozwolonych warzyw, do tego risotto lub indyk duszony z warzywami. Na kolacje proponuje zapiekane warzywa z dozwolonym, własnoręcznym dipem lub sałatka z dozwolonych składników. Na deser koktajl witaminowy, własnoręcznie zrobione lody sorbet.

Pin It on Pinterest

Share This