Kolejna część ważnych informacji dotyczących tego szczególnego okresu w życiu. Tym razem skupimy się na tym, jaki wpływ może mieć na niego AZS i łuszczyca.
U 20 proc. kobiet z atopowym zapaleniem skóry może dojść do pogorszenia zmian w okresie ciąży. Częściej dotyczy to kobiet, które w dzieciństwie wykazywały skazę białkową, czyli alergię pokarmową na białko mleka krowiego oraz jego przetwory, a także na białko jaja kurzego.
Również u 1/5 pań z AZS rozwija się erytrodermia, czyli uogólniony stan zapalny skóry obejmujący całe ciało. Pozostałe 4/5 pacjentek prezentuje typowe dla atopii zmiany, które występują głównie na twarzy, karku, dekolcie, powierzchniach zgięciowych łokci i kolan. Dodatkowo u niektórych chorych pojawiają się zmiany charakterystyczne dla AZS tylko w ciąży. Są to drobnoplamiste, rumieniowe wykwity na skórze brzucha i pośladków. Choroba w równym stopniu występuje podczas całej ciąży, czyli zarówno w I, II oraz III trymestrze.
Zapobieganie objawom
W jaki sposób kobiety z AZS mogą zapobiegać pogarszaniu się choroby w ciąży?
Ponieważ nie można wpłynąć na ogólnie zachodzące w organizmie zmiany hormonalne, które są przyczyną zaostrzenia choroby, należy szczególnie wziąć pod uwagę ogólne zasady dla chorych na AZS takie, jak:
Eliminacja z diety pokarmów silnie uczulających, a dozwolone będą różne rodzaje kasz, makarony kukurydziane, mięso królicze i indyka, warzywa m.in.: marchew, brokuły, kalafior, ziemniaki, dynia, buraki, cukinia, z owoców m.in.: jabłka, gruszki, brzoskwinie, morele, śliwki, wiśnie.
Stosowanie hypoalergicznych kosmetyków myjąco-pielęgnacyjnych, bez dodatku detergentów.
Unikanie zakurzonych pomieszczeń – w tym zmiana pościeli co tydzień i pranie jej w temp 55-60°C, usunięcie z sypialni poduszek i kołder z pierza, usunięcie dywanów i zasłon.
Jeżeli to możliwe należy oddać posiadane zwierzę, a na pewno nie przynosić do domu nowych.
Utrzymywanie zamkniętych okien w pomieszczeniach mieszkalnych w okresach najwyższego stężenia pyłków, wietrzenie mieszkań w porze nocnej lub po opadach deszczu
AZS jest chorobą dziedziczną, o dziedziczeniu wielogenowym i z różnym wpływem czynników środowiskowych. Przyszłe mamy powinny wiedzieć, że wyłączne karmienie naturalne do 5-6 miesiąca życia dziecka stanowi doskonałą prewencję występowania tego schorzenia. Również eliminacja z diety matki karmiącej silnych alergenów pokarmowych zapobiega występowaniu schorzenia u potomstwa.
W czasie ciąży może dojść do pogorszenia lub poprawy stanu skóry twarzy. Ewidentne pogorszenie trądziku w ciąży nazywamy trądzikiem ciężarnych. Jeśli chodzi o leczenie wiele preparatów jest tu przeciwwskazanych. Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest stosowanie w tym okresie preparatów z kwasem witaminy A, czyli izotretinoiny. Podczas ciąży zostaje zmniejszone wydzielanie gruczołów apokrynowych. Ponieważ praca tych gruczołów stanowi główną przyczynę powstawania zmian trądzikowych, schorzenie to z reguły ulega poprawie właśnie w ciąży.
Stan skóry ciężarnych z łuszczycą zwykle znacznie się poprawia w ciąży, zaś pogarsza po porodzie. Najbezpieczniejszą formą terapii w tym okresie jest naświetlanie promieniami UVB, w drugim rzucie powinno się rozważyć stosowanie miejscowych sterydów oraz kalcypotriolu.
Pozostałe schorzenia
Pemfigoid ciężarnych inaczej nazywany jest opryszczką ciężarnych, ale z samym wirusem opryszczki nie ma nic wspólnego. Jest to choroba autoimmunologiczna, której czynnikiem wyzwalającym jest ciąża. Choroba występuje w II i III trymestrze ciąży, ale może pojawić się również po porodzie. Zmiany skórne to bardzo swędzące wykwity, początkowo na brzuchu, następnie również w innej lokalizacji ciała. W pierwszej fazie są to grudki i bąble pokrzywkowe, a następnie dobrze napięte pęcherze w miejscu tych pierwszych. Choroba ma tendencję do samoistnego ustępowania. Celem leczenia jest łagodzenie świądu i zapobieganie tworzeniu się nowych zmian pęcherzowych. W niektórych przypadkach choroba nie wygasa samoistnie i wtedy należy pomyśleć o diagnostyce w kierunku zaśniadu groniastego lub raku kosmówki.
Ciążowa cholestaza wewnątrzwątrobowa to z kolei choroba polegająca na zastoju żółci w wątrobie. We krwi ciężarnej dochodzi do gromadzenia się kwasów żółciowych, a konsekwencją tego jest niezwykle dokuczliwy świąd. Najbardziej swędzi przednia powierzchnia podudzi, pośladki i brzuch. Wtórnie do świądu pojawiają się na skórze przeczosy, które są wynikiem drapania. O ile dla samej ciężarnej choroba nie jest ciężka, dla płodu stanowi realne zagrożenie. Nieleczona jest przyczyną porodów przedwczesnych, w skrajnych przypadkach doprowadza do śmierci płodu.
Najważniejsze jest to, że leczenie w ciąży, niezależnie czy obejmuje terapię miejscową czy ogólną ( leki doustne, domięśniowe, dożylne) powinno zawsze uwzględniać ograniczenia i przeciwwskazania związane z wpływem leków na płód.