Kolejna porcja szczegółowych informacji – odpowiedzi na Wasze pytania, które pojawiają się najczęściej m.in. na serwisach społecznościowych. Przypominamy, że pytania możecie też nadsyłać na maila: kontakt@zyjzchoroba.pl. Na każde postaramy się odpowiedzieć.
Jeśli chodzi o zabiegi czy operacje nagłe, to nie istnieją żadne przeciwwskazania związane z przypadłościami skórnymi. Nadrzędne jest tu ratowanie życia. Co do zabiegów planowych, to istotna jest rozległość i nasilenie zmian skórnych, szczególnie w miejscu wykonywania wkłuć do znieczuleń przewodowych, wkłuć do żył obwodowych oraz przede wszystkim w miejscach występowania cięć operacyjnych.
Przeciwwskazaniem są tu czynne miejscowe infekcje wirusowe (np. opryszczka, półpasiec) lub uogólnione (odra, ospa, różyczka itp.). Dotyczy to też lokalnych infekcji bakteryjnych, szczególnie tych pochodzenia gronkowcowego. Takie tło infekcyjne może występować zarówno w przebiegu AZS, łuszczycy czy trądziku ropowiczego(zmiany obejmujące plecy, klatkę piersiową, twarz). Warto zatem prześledzić rodzaje znieczuleń medycznych i procedury zabiegowe z tym związane, by lepiej zrozumieć ewentualne przeciwwskazania i działania niepożądane.
Rodzaje znieczuleń
Ogólne – potocznie niewłaściwie nazywane narkozą, polega na zastosowaniu silnie działających leków koniecznych do przeprowadzenia danego rodzaju zabiegu lub operacji. W przebiegu tego znieczulenia stosuje się :
- leki wywołujące utratę przytomności i niepamięć
- silne leki przeciwbólowe
- leki powodujące zwiotczenie mięśni szkieletowych klatki piersiowej, które wymagają zastosowania respiratora, czyli aparatu zastępującego oddech własny pacjenta
Działanie wszystkich leków jest odwracalne. Po przyjeździe na blok operacyjny pacjent układany jest na stole operacyjnym, jest zakładane wkłucie do żyły obwodowej, podłączenie kroplówki, przyklejenie elektrod do EKG, założenie na rękę mankietu do pomiaru ciśnienia, pulsoksumetru itp. Następnie anestezjolog rozpoczyna znieczulenie ogólne od podania przez maskę tlenu do oddychania. Podane zostają dożylne lub wziewne leki, po których pacjent zasypia oraz leki zwiotczające. Umożliwia to zaintubowanie chorego, czyli wprowadzenie do tchawicy rurki intubacyjnej pozwalającej na połączenie chorego z respiratorem i prowadzenie oddechu zastępczego. Podczas zabiegu pacjent pozostaje pod opieka anestezjologa i pielęgniarki anestezjologicznej i ma monitorowane wszystkie funkcje życiowe. Po zakończeniu operacji pacjent zostaje wybudzony i ekstubowany (usuniecie rurki intubacyjnej z tchawicy). Następnie zależnie od stanu pacjenta i rozległości zabiegu operacyjnego pacjent trafia na swoją salę chorych lub salę pooperacyjną. W szczególnych przypadkach przy ostrej niewydolności oddechowej, krążeniowej lub wielonarządowej istnieje możliwość przekazania pacjenta na Oddział Intensywnej Terapii celem dalszego leczenia.
Po przebytym znieczuleniu może utrzymywać się senność. Mimo tego należy starać się wykonywać wszelkie polecenia personelu medycznego. We wczesnym okresie pooperacyjnym nieco uciążliwe może być ograniczenie picia płynów i odczuwanie pragnienia, co niwelowane jest zalecaną dożylną płynoterapią. Możliwe jest również odczuwanie dyskomfortu w gardle i odczuwanie bólu przy przełykaniu śliny. Może wystąpić chrypka i uczucie drapania w gardle. Możliwe jest także wystąpienie pooperacyjnych nudności i wymiotów. Ich występowaniu przeciwdziała się jeszcze przed rozpoczęciem znieczulenia ogólnego poprzez podanie odpowiednich leków. Po operacji leczy się także występujący z rożnym nasileniem ból.
Niektóre z łagodnych powikłań, które mogą wystąpić po znieczuleniu ogólnym: uszkodzenia zębów, języka, stawu skroniowo-żuchwowego, reakcje uczuleniowe ze strony skóry i błon śluzowych, pokrzywka, obrzęk błon śluzowych, wysypka, świąd, bole pleców.
Podpajęczynówkowe (PP) – inaczej znieczulenie przewodowe, polega na podaniu leku znieczulającego bezpośrednio do płynu mózgowo-rdzeniowego, wykonuje się je poprzez nakłucie w okolicy lędźwiowej kręgosłupa. Ważne zatem, by w tej lokalizacji nie występowały zakaźne zmiany skórne. Istniałoby bowiem ryzyko przeniesienia infekcji wewnątrz kanału kręgowego, co mogłoby doprowadzić do groźnego dla życia procesu zapalnego w obrębie rdzenia kręgowego. Nie każda zmiana skórna w tej lokalizacji jest zakaźna, a kwalifikacji do zabiegu dokonuje lekarz anestezjolog. W przypadku, gdy pacjent przewlekle choruje na skórę, jak w przebiegu AZS czy łuszczycy wymagana jest konsultacja dermatologiczna i w niektórych przypadkach osłonowa antybiotykoterapia.
Znieczulenie PP łączy się z podaniem dożylnym leków uspokajających i nasennych. Pacjent podczas operacji śpi, ale oddycha samodzielnie bez użycia respiratora.
Zewnątrzoponowe (ZO) – również rodzaj znieczulenia przewodowego, polega na podaniu za pomocą specjalnej igły leku znieczulającego do przestrzeni zewnątrzoponowej kanału kręgowego, która zawiera się miedzy oponą twardą a ścianą kanału kręgowego. Podane w ten sposób leki działają na rdzeń kręgowy i korzenie nerwów rdzeniowych. Wykonuje się je w okolicy lędźwiowej lub piersiowej kręgosłupa. I znowu jeśli chodzi o zmiany skórne w tej lokalizacji obowiązują zasady jak przy znieczuleniu PP. Podobnie jak w znieczuleniu PP podaje się dożylne leki uspokajające i nasenne, ale pacjent cały czas pozostaje na własnym oddechu.
Po podaniu leków w metodzie ZO i PP powoduje się w pierwszej kolejności zniesienie odczuwania temperatury, a następnie bólu, dotyku oraz możliwości poruszania kończynami dolnymi.
Kombinowane – ogólne/przewodowe
Powikłania wczesne: spadek RR, zwolnienie akcji serca, nudności, wymioty, spadek temp ciała.
Powikłania późne – popunkcyjne bole głowy, zaburzenia czynności pęcherza moczowego, bóle pleców, zakażenia bakteryjne w miejscu wkłucia.
Blokada splotu – polegająca na podaniu leku znieczulającego miejscowo w bezpośrednio okolice splotu lub nerwu przerywając w nich przewodzenie nerwowe i powodując znieczulenie.
Powikłania po tym rodzaju znieczulenia mogą być następujące:
- łagodne – zakażenie lub krwiak w miejscu znieczulenia, reakcja uczuleniowa- zaczerwienienie w miejscu podania leku jak obrzęk, świąd, stan zapalny
- poważne – zagrożenie życia – duszność krtaniowa, spadek ciśnienia krwi, wstrząs, zgon.
Miejscowe – przed małymi zabiegami np. usunięcie znamienia barwnikowego, wykonuje się zastrzyk miejscowym środkiem znieczulającym lub smaruje kremem najczęściej z lignocainą. Nie wyłącza to pacjenta z żadnej aktywności, po zabiegu pacjent jedzie do domu. Najczęstszym powikłaniem po znieczuleniu i zabiegu jest obrzęk, zaczerwienienie, świąd, stan zapalny w miejscu podania leku i rany.
Analgosedacja – to krótko działające znieczulenie dożylne, polega na jednoczesnym zastosowaniu leków o działaniu uspokajającym i nasennym (sedacja) oraz leków o działaniu przeciwbólowym (analgezja). Stosowana przy bolesnych zabiegach diagnostycznych (np. kolonoskopia) oraz w intensywnej terapii.
O doborze znieczulenia decyduje lekarz anestezjolog, a zależy to od przeprowadzanego zabiegu, operacji bądź innej procedury medycznej oraz od ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Zawsze należy pamiętać, ze żaden lekarz nie zagwarantuje braku ryzyka powikłań związanych z przeprowadzanym znieczuleniem. Niezależnie od znieczulenia anestezjolog w asyście pielęgniarki anestezjologicznej będzie stale nadzorował podczas zabiegu lub operacji pracę serca, płuc i inne czynności życiowe. Ponadto po ustąpieniu znieczulenia będzie troszczył się o zniesienie bólu pooperacyjnego.
Wieczorem przed operacja pacjent otrzymuje leki o działaniu nasennym i uspokajającym celem spokojnego przespania nocy przed operacją. O ile zabieg lub operacja nie dotyczy jamy brzusznej i konieczności pozostawania na czczo w celu oczyszczenia przewodu pokarmowego, ostatni posiłek przed zabiegiem operacyjnym można spożyć wieczorem w dniu poprzedzającym zabieg. W dniu poprzedzającym zabieg można pić czysto klarowane płyny (woda, herbata) do godziny 24.00.
Większość leków na stale przyjmowanych przez pacjenta nie może być odstawianych przed operacja. Anestezjolog poinformuje chorego o konieczności ich zażycia wcześnie rano przed zabiegiem, na czczo, popijając jedynie małym łykiem niegazowanej wody. Przed zabiegiem nie wolno zażywać samowolnie jakichkolwiek leków bez uprzedniej konsultacji z anestezjologiem lub lekarzem prowadzącym. Niektóre leki stosowane w leczeniu łuszczycy i AZS nazywamy lekami immunosupresyjnymi, czyli takimi, które upośledzają odporność chorego. Mogą wikłać proces operacyjne, upośledzać gojenie ran pooperacyjnych, przedłużać okres rekonwalescencji po zabiegu. Do leków tych należy: metotrexat, cyklosporyna, immuran, leki biologiczne. Decyzję o odstawieniu leku przed planowanym zabiegiem podejmuje dermatolog w oparciu o stan skóry pacjenta.
Przed zabiegiem nie wolno również żuć gumy, jeść cukierków, palić papierosów. Przed planowaną operacja należy zdjąć wszelka biżuterię, zegarek, usunąć protezy zębowe, zmyć lakier do paznokci, makijaż oraz opróżnić pęcherz moczowy.
Przed przyjazdem na blok operacyjny pacjent otrzymuje leki uspokajające, które spowodują wystąpienie uczucia senności i obojętności.
Po zabiegu pacjent zostanie przewieziony na salę chorych bądź pooperacyjną. Będzie otrzymywał kroplówki z nawodnieniem oraz osłonową antybiotykoterapię.
W zależności od rodzaju przeprowadzonego zabiegu zostanie poinformowany o procedurach pielęgnacyjnych rany pooperacyjnej w warunkach domowych.